De voorzitter van Amnesty International in Nederland is Bart Stappert. Het is interessant om na te gaan hoe deze Bart zich heeft voorbereid op zijn huidige taak. Als jongeman, afgegestudeerd in rechten, voelde hij zich geroepen om goede praktijkervaring op te doen. Hij ging naar de Verenigde Staten en in een klein dorpje, S. Tomas, zette hij een wetswinkel op. Hij wilde arme mensen helpen om hun recht te krijgen. Hij kwam zodoende veel in contact met mensen, die in de dodencel waren terecht gekomen van de gevangenis Angola in New Orleans. Hij wist dat het juist de arme, meestal zwarte mensen zijn, die vanwege hun armoede, zich geen advocaat kunnen veroorloven. En hij wist dat zij daarom vaak ten onrechte ter dood veroordeeld werden en worden. Bart was, vanwege dat verschrikkelijke onrecht, bewogen door medelijden. Hij is met recht de voorzitter van Amnesty in Nederland.
Als je van iemand houdt, dan gaat die persoon jou aan het hart. je komt voor die persoon op. Je wordt bewogen, als die persoon iets overkomt, als hem/haar pijn/onrecht gedaan wordt. Als hij/zij die jou lief is wordt geraakt, wordt jijzelf geraakt.
Mensen komen dán pas echt in aktie voor de ander, wanneer zij hart voor die ander hebben. Medelijden is echt, wanneer de pijn van de ander de jouwe is. Je bent erdoor bewogen en je gaat, al is het in onmacht, naast de ander staan om de pijn met hem/haar te delen.
Dit is een medelijden, dat wordt verstaan. Mensen voelen feilloos of het echt is, of het van harte is, of niet. De ander zó nabij zijn, geeft kracht en verlichting. Ook al zal de pijn niet weggenomen worden, door zó nabij te zijn, draag je het mee.
"Hij werd door medelijden bewogen", zegt Marcus over Jezus, toen Hij zag dat de mensen verdwaasd, verdwaald, zonder thuis, zonder doel, ronddoolden. Hij werd in zijn hart geraakt door de nood van mensen. Het is precies dát, dat Hem tot goede herder maakt.
Vandaag de dag worden wij geconfronteerd met veel pijn en nood in de wereld. In Libanon, zijn op dit moment honderdduizenden op de vlucht, van huis verdreven, ronddolend, letterlijk rennend voor hun leven. Wat gaat er in hen om? en wat gaat er om in de hoofden van mannen, vrouwen en kinderen, die uit een dergelijke situatie naar ons land zijn gevlucht en in een AZC zitten te wachten en hopen op een veilige plek in ons land? Ontmoeten zij vandaag goede mensen, die zich in hen kunnen/willen verplaatsen? Geraakt als Jezus door hun lijden? Of ontmoeten zij misschien juist onbegrip en harteloosheid?
Het is vakantietijd en velen trekken erop uit, en dat is fijn en van harte gegund. Maar voor hoevelen betekent vakantie thuisblijven, omdat zij physiek niet kunnen vanwege een handicap, of niet kunnen, omdat het er financieel niet in zit? Hoeveel bijstandsmoeders moeten juist in deze tijd 'nee' verkopen aan hun kinderen, omdat het boven de begroting gaat? Zijn er goede mensen in hun omgeving, die dat aanvoelen en begrijpen?
Of wat gaat er om in het hoofd van iemand, die geen werk heeft, hoe graag hij/zij het ook zou willen? Die om zijn huidskleur, om zijn geloof, om hun vreemd klinkende naam of om een handicap steeds weer de boot mist? Ontmoeten zij mensen, die zich in hen kunnen verplaatsen? Die voelen wat zij voelen? Goede herders/herderinnen? Of ontmoeten zij misschien juist onbegrip en harteloosheid?
Wat gaat er om in mensen, die pas hun liefste man, vrouw, kind of ouder verloren hebben door de dood, en daar maar moeilijk mee klaar kunnen komen? En wat speelt er zich af in hen, die alleen zijn komen te staan, door de hel van een scheiding heen? Of in hen, die nooit een keuze hadden, maar door omstandigheden alleen staan in het leven?
Of hoeveel pijn speelt er zich af in hem/haar, die homo/lesbisch is, en die van de omgeving geen ruimte krijgt om te mogen zijn wie hij/ zij is? En zelfs van de officiële kerk afwijzing ontmoet? En die daarom alleen een eenzame strijd heeft te voeren en zijn/haar pijn nauwelijks met iemand kan delen? Ontmoeten zij toch mensen in hun omgeving, die zich in hen kunnen verplaatsen en die voelen wat zij voelen? Goede herders/ herderinnen?
Of wat speelt er zich af in mensen, die in hun leven vervreemd zijn geraakt van hun diepste zelf, nooit erin geslaagd zijn te worden die zij in aanleg waren, maar helemaal afhankelijk zijn geworden van anderen, de slaaf van opgelegde rolpatronen? Mensen, die worstelen om de weg terug te vinden naar wie zijzelf zijn in hun diepste wezen?
Ja, wat betekent het vandaag de dag herder te zijn temidden van al deze vormen van lijden, pijn en nood? Als ik Jezus van Nazaret goed begrijp, dan betekent het niet meer en niet minder dan: je verplaatsen in die mensen, voor 100% hen nabij zijn en je laten raken door hun lijden. en dan: gewoon mee oplopen, op zoek naar leven voor hen.
Wij hebben behoefte in onze kerk aan herders, die geen mensen afschrijven, uitsluiten of veroordelen met beroep op gezag van boven. Wij hebben behoefte aan herders in onze kerk, die bij mensen willen zijn, geraakt worden door hun lijden.
Toen Pedro Cassaldaliga bisschop werd, waren zijn eerste woorden: "Vanwege het simpele feit dat ik bisschop ben, zal toch niemand - dat hoop ik tenminste, broeders en zusters - zal toch niemand mij vragen, dat ik ophoud een menselijke mens te zijn. Zal toch niemand mij vragen om stenen te leggen hier op de plek waar mijn hart klopt."
Het is niet zozeer de lijn naar boven, die je tot een goede pastor maakt, maar het hart in je lijf, bewogenheid om mensen. Daarom was ook Bart Stappert in Amerika een pastor, een goede pastor, voor de mensen in de dodencel en voor hun familie.