Maria is een vrouw die miljoenen mensen
op onze aarde blijft boeien.
Zij heeft vele veranderingen en
revoluties, ook binnen de kerk, overleefd.
In de laatste eeuwen werd er, mede door
allerlei culturele en maatschappelijke ontwikkelingen, nogal de aandacht
gelegd op haar dienstbaarheid, en dan in slaafse zin.
De oudere vrouwen onder ons weten nog hoe
hun door de kerk werd voorgehouden net zo dienstbaar te zijn als Maria,
onderdanig aan God (God de Vader) en vooral aan de man, geen weerwoord te
bieden en deemoedig het leven te wijden aan het gezin.
En veel vrouwen vonden een grote steun in
Maria om het harde leven op een goede manier te doorstaan. Maria was voor velen
een identificatiefiguur, iemand om zich
in te herkennen, een vrouw die inspireerde om het eigen leven in alle
dienstbaarheid te geven aan God en aan het gezin.
Ook was zij voor velen een bron van
troost en bemoediging in het gebed.
Maar intussen is er heel wat gebeurd en
veranderd in de positie van de vrouw en dat gaat nog steeds door. Er zijn
zoveel factoren die daar een rol bij gespeeld hebben en nog doen: het onderwijs
en de opleidingen en vandaar uit de mogelijkheid van interessant en goed
betaalde banen; maar ook de uitvinding van de pil; de invloeden van het feminisme
en de emancipatie.
Al deze dingen brachten ook met zich mee
dat veel vrouwen nog moeilijk uit de voeten konden met het beeld van een
onderdanige en slaafse Maria. Veel vrouwen, maar ook mannen, keerden de kerk de
rug toe omdat men hierin alleen nog maar onderdrukking en vernedering kon
ervaren. En - eerlijk gezegd - de kerk gebruikte, beter gezegd, misbruikte de
figuur Maria om eeuwenlange gezagspatronen in stand te houden en vrouwonvriendelijke
zaken te rechtvaardigen. Het gebeurt tot op de dag vandaag alsof men niets
geleerd heeft.
Maar tegelijk is het mooie is nu dat
juist zelfbewuste vrouwen Maria op een nieuwe manier zijn gaan zien en andere
gelovige vrouwen en mannen de ogen hebben geopend voor andere kanten van Maria.
We worden gevoeliger voor de kracht die er in deze vrouw huist. We laten ons
inspireren door haar grote geloof, door haar trouw door alles heen.
Dat is geen trouw die leidt tot slaafse
onderdanigheid, maar een trouw die zich uit in oprechte toewijding: toewijding
aan de goede zaak.
Er zijn vele nieuwe teksten, gedichten,
liederen, eigentijdse meditaties, afbeeldingen rond Maria te vinden. Het laat
zien dat mensen altijd weer nieuwe woorden nodig hebben om in hun tijd met
religie, met geloof, met God en met gelovige voorbeelden te kunnen leven.
Of - om de oude woorden opnieuw te leren
verstaan.
Iedere tijd, ieder mens heeft een
verstaanbare taal nodig om gevoelig te worden voor het grote mysterie dat ons
leven draagt en ze ook in onszelf tot leven te brengen.
Zo mogen wij ons vandaag aangesproken
voelen door haar strijdlustige woorden die klinken in haar lied, in het
Magnificat: een loflied op haar God:
Fier zingt zij het uit in die wonderlijke
ontmoeting met Elisabeth, eveneens in verwachting.
Strijdlustig roept ze tot ieder die het
wil horen dat de Machtige groots is in zijn daden.
Barmhartig, reddend, heilig, én niets
ontziend ten aanzien van hen die zijn Woord niet eerbiedigen. Het is de
hunkering die in het hart van velen leeft
en tegelijk de verontwaardiging om
zoveel schreiend onrecht in onze wereld dat roept om bestreden te worden.
Vandaag op het feest waarop wij vieren
dat Maria haar voltooiing heeft gevonden bij Hem die zij ooit toezong, mogen
wij ons optrekken aan haar strijdlust, haar toewijding, haar geduld en uithoudingsvermogen
.
Zo is de verering voor Maria meer dan
iets voor vrome en brave zielen,
maar voor ieder die probeert - samen met
alle mensen van goede wil - van deze wereld een goede, een rechtvaardige en
vreedzame wereld te maken,
in
de kleine wereld van alledag, in de grote wereld waarvan wij allen deel
uitmaken.