We horen vandaag twee
mooie lezingen.
Jesaja zegt: uw gedachten zijn niet Gods gedachten, Gods
wegen zijn niet uw wegen. Dat klinkt alsof Jesaja een
enorme afstand wil scheppen tussen God en de mensen. Het staat op gespannen
voet met zijn eerdere zin: zoek de Heer en roep Hem aan, Hij is dichtbij, onze
God die rijkelijk vergeeft. Maar ik denk dat Jesaja
deze verzen heel bewust zo bij elkaar zet. Het voorkomt dat wij te gemakkelijk
invullen hoe Gods wegen zijn, of dat wij te gemakkelijk denken te weten hoe God
is en wat Hij met ons wil. Vooral in de evangelieverhalen worden we telkens
weer verrast met verhalen die een heel andere wending nemen dan menselijkerwijs
verwacht. Jezus laat telkens weer zien dat in het Koninkrijk van God heel
andere maatstaven gelden dan in ons wereldje. Gods gedachten gaan onze
gedachten mijlenver te boven. Daarom is wat Jezus zegt en doet, ook van een andere
wereld.
“Onze wereld zegt: wie
niet werkt, zal ook niet eten.
In de wereld van God
krijgt ieder wat hij nodig heeft.
Onze wereld zegt: jij een
geweer, dan wil ik er twee proberen te krijgen.
In de wereld van God
worden de zwaarden omgesmeed tot ploegijzers.
Onze wereld zegt: oog om
oog, tand om tand.
In de wereld van God
geeft de een zijn leven voor de ander.
Als Gods bedoelingen met
onze wereld waar worden, staat heel de wereld op zijn kop”. (tekst is van Kees Pannekoek)
Zo ook in het verhaal
vandaag van de werkers in de wijngaard. Gelijk loon voor ongelijk werk? Nee! Dat
kan toch niet! Het schokt ons gevoel voor sociale rechtvaardigheid. Het lijkt
een beetje op mensen die heel regelmatig naar de kerk komen en met kerstmis
mopperen dat zij zo vroeg moeten komen, omdat de kerk anders vol zit.
Of een vrouw die ziek is
en zegt: ik heb toch altijd gezond geleefd, nooit gerookt, niet gedronken. En
anderen leven er maar op los en hen treft nooit iets…. Het is niet eerlijk.
Blijkbaar gelden in de
wereld van God andere maatstaven. God is anders. Hij is eenvoudigweg goed en
wil dat alle mensen gelukkig kunnen worden in zijn liefde. God gunt ieder mens
dat wat nodig is om te leven, niet meer en niet minder.
Deze parabel is ook een
waarschuwing tegen ‘jaloersheid’. De was er bij de eerste christenen soms. Zij
kwamen uit het Jodendom en hadden een lange godsdienstige loopbaan achter de
rug. Daarom werden ze soms jaloers op heidenen die met veel minder
voorbereiding tot geloof kwamen. We zien dat ook nu, dat mensen vaak menen dat
jongeren het nu zo veel gemakkelijker hebben en veel gemakkelijker denken over
geloofszaken dan zij vroeger.
God gunt ieder mens dat
wat nodig is om te leven, niet meer en niet minder.
Dat is precies wat het
evangelie ons vandaag wil zeggen. God gunt iedere werker in de wijngaard dat
hij leven kan. En het loon van 1 denarie is het loon,
waarvan een arbeider met zijn gezin in die tijd een dag kon leven. Dat loon
gunt de baas van de wijngaard aan al die werkers, ook die maar heel even hadden
mogen of kunnen werken. Jezus leert ons dat God geen econoom is, die prestaties
bijhoudt en ‘loon naar werken’ geeft. God gunt iedereen dezelfde kansen op
leven en toekomst.
Dit weekend begint ook de vredesweek, en vanuit
dit verhaal van de werkers in de wijngaard leert Jezus ons om voldoening te
vinden in dat wat genoeg is: voldoende inkomen, voldoende huisvesting,
voldoende aandacht en liefde.
Hoeveel onvrede in de wereld komt niet voort uit
het feit, dat één categorie mensen (een grote categorie) niet voldoende heeft
om menswaardig te leven, terwijl er tegelijkertijd een andere categorie is, die
nooit genoeg lijkt te hebben en almaar graait naar steeds meer, ook al heeft
men het niet nodig om te leven.
Hoeveel onvrede in de
wereld komt niet voort uit het feit dat mensen niet genoeg hebben, aan het feit
dat grond, geld en kansen zo ongelijk verdeeld zijn….
Laten we ons niet te vaak
leiden door het principe van de werkers van het eerste uur: dat prestaties en
inzet betaald moet worden…..
Hoeveel ruimte is er nog
voor gulheid en goedheid, die niets kost…., voor welgemeende betrokkenheid…..
Hoeveel ruimte voelen we
om een ander voordeel en levensruimte te gunnen….
God gunt ieder mens dat
wat nodig is om te leven, niet meer en niet minder.
Mogen wij vanuit die
gedachte zoeken naar wegen van vrede en toekomst voor onze wereld. Amen.