Als jullie onder elkaar de liefde bewaren, zal iedereen kunnen zien dat jullie mijn leerlingen zijn…zo horen we vandaag Johannes.Onder elkaar de liefde bewaren, het klinkt eenvoudig bijna vanzelfsprekend, in tijden dat er niet veel te verliezen valt, en jij niet slachtoffer bent of dreigt te worden of je zo voelt .
Onder elkaar de liefde bewaren als enige oplossing op crisismomenten daar gaat het in deze tekst om en daar hebben Marieke Gulpers en ik een voorbeeld van gezien in Sierra Leone dat ons niet loslaat Afgelopen dinsdag zijn Marieke en ik veilig teruggekeerd .
We trokken met Gladys een 38 jarige vrouw, een week door haar land.. Sierre Leone werd van 1991 tot 2001 geteisterd door een burgeroorlog , er is geen dorp geen gezin zonder onherstelbaar leed . Ook aan Gladys ging en gaat het leed niet voorbij; haar keuze en de beweging voor mensenrechten en ontwikkeling met name voor meisjes waar zij voor gáán, vanuit een leven in liefde voor haar volk en haar land in crisis, maakt dat wij Sierra Leone niet een moedeloos en machteloos hebben verlaten.
Iets in Gladys, liet haar kiezen voor hoop tegen alle feiten in, geen haat, geen onverschilligheid maar een keuze voor wat leven geeft vanuit een intense liefde voor het leven, dat maakt een belangeloosheid mogelijk die Marieke en mij boeit, aandrijft, in beweging zet en als het goed is nooit ophoudt ….
Ik zal proberen u mee te nemen in de stroom die Gladys bij ons in gang heeft gezet…..
Liefde als opdracht op momenten van ontreddering, als alles verloren lijkt te zijn.
Een zeker weten , dat reageren en handelen dan alleen vanuit een liefde voor het leven zelf dč weg is
We kwamen Gladys en haar man op het spoor via Pastor Bles. Zijn liefde en geloof in Afrika en in de mensen die daar leven zal voor niemand hier een geheim zijn. Als jarenlang is hij getuige van wat groepjes mensen die zich inzetten voor gerechtigheid en ontwikkeling van hun land teweeg kunnen brengen Mensen en groepen die opstaan, ook letterlijk uit hun uitzichtloze situatie, opdat zichtbaar en voelbaar gemaakt wordt dat jij mens waar dan ook er toe doet…
Vorige week reden wij met Gladys door Sierra Leone van West naar Oost. Een land zo groot als Nederland, met naar schatting zo’n 5 miljoen inwoners. We bleven 2 dagen in Freetown, de hoofdstad, de donkerste stad ter wereld zei Gladys, 1,5 miljoen mensen nagenoeg zonder elektriciteit. De rijkeren hebben een generator vaak maar voor enkele uren per dag. Er is geen koelkast, diepvries verlichting. Als verkiezingsstunt zijn enkele hoofdstraten spaarzaam verlicht. We bezochten er op ons verzoek een sloppenwijk, we kenden die beelden alleen van de krant of t.v., het is onbeschrijflijk wat je daar ziet, kinderen die uit elke holletje, spleet of wat dan ook plotseling rondom je staan, aan je voelen, dolgraag op de foto willen, kinderen temidden van bergen afval, met varkens, honden, zonder voorzieningen. De zee als openbare douche en toilet, en daar op die godverlaten plek staan dan even plotseling voetbaltrainers, trots op hun taak, begeleid vanuit projecten via Gladys. Enkele keren per week wordt er getraind, zijn er wedstrijdjes op blote voeten. Ze hebben de beschikken gekregen over een vrijgemaakte plek midden in de krottenwijk. Enkele uren later komen we terug met een nieuwe leren voetbal, een cadeau voor alle kinderen, hun blijdschap confronteert Marieke en mij…
Freetown kent geen verkeerslichten, er zijn nog verkeersagenten…de stad wemelt van wachtende en verkopende, bedelende mensen, auto’s toeteren af en aan, er wordt druk mobiel gebeld, de straatwinkeltjes met soms alleen een paar eieren of pannensponzen, blikjes frisdrank, een bergje mango’s zijn open zolang het licht is. Overal mensen, kinderen vooral, wat opvalt is dat ze goed gekleed gaan, kleurrijk de armen en wie maar iets betekent liefst zo Westers mogelijk…
De tocht door het land later, gaat moeizaam, de wegen zijn echt slecht en lopen via dorpjes met hutten zoals ik ze in mijn kindertijd nog tekende, met palm- of ander blad als beschutting.Er spelen altijd kinderen langs de wegen en het getoeter laat ze opzien en zwaaien en roepen naar elkaar. Elk dorp heeft het moeten ontgelden in de burgeroorlog, naast de vernielingen werden er ook grif ledematen afgehakt.
We gaan naar het geboortedorp van Gladys, Konda. Ze is er niet meer geweest sedert de oorlog. Enkele jaren na haar geboorte overleed haar vader, haar moeder als vijfde vrouw en moet dan met haar 5 kinderen en het dorp verlaten en elders hun heil zoeken en zo komen ze terecht in Taiama waar ons project naar vernoemd is
We worden ontvangen als een koningin, met dansende kinderen en de nooit ontbrekende geest. We zitten achter een tafel met kleed en worden toegesproken door de dorpshoofden. Men is blij met de afwisseling, de aandacht. Wij krijgen rijst met gekookte casavebladeren vergelijkbaar met spinazie, wij eten met de chiefs van het dorp, de rest kijkt toe. Als wij genoeg gegeten hebben eten de onderbazen, dan de bazinnen en als er nog wat over is de kinderen. Ze hebben allemaal, altijd een hongergevoel aldus Gladys. We worden nu en later overal enthousiast uitgezwaaid. We laten pennen, potloden, schriftjes, of ballonnen achter, Vaak niet genoeg voor allemaal, die blijdschap is telkens weer confronterend….voor ons.
Omdat wíi komen heeft Gladys in de dorpen een voetbalwedstrijd en een launching georganiseerd voor meisjes De projecten zijn vooral gericht op meisjes en jonge vrouwen. Meer dan jongens zijn meisjes en vrouwen de dupe van wat er gebeurt. Maar vrouwen zijn ook vaak de drijvende kracht achter nieuwe initiatieven en kansen.
Zo zijn we getuige van een voetbalwedstrijd tussen meisjes vanaf een jaar of 14 tussen Taiama en Bo (twee grotere plaatsen), het is niet eerder gebeurd volgens Gladys. Velen spelen op blote voeten, wij als gast zitten op een stoel in de schaduw. Als het 1-0 wordt rent het hele volk het veld op en zingt en danst minutenlang. Gelukkig wordt het 1-1, dan hetzelfde tafereel. Alleen hadden we er niet op gerekend dat er dan ook 2 voetballen als prijs hadden moeten zijn. Uren later nog hoorden we de meiden zingend rond het terrein .
De dag erna weer in Taiama de launching, launching staat voor een op weg zenden van meisjes naar de middelbare school. Ze kregen via Nederlandse sponsoring een rugzak aangereikt met pennen en schriften , eenvoudige leerboekjes en een paar schoenen omdat ze vaak uren moeten lopen. Marieke en ik hadden de eer ze aan hen te overhandigen .Het werd een van de meest indrukwekkende momenten van de reis, de moeders die juichend, soms huilend hun dochter met rugzak, tegemoet lopen en daarbij een stralende Gladys die deze dag een van dč dagen van haar leven noemt
In dit land is niets vanzelfsprekend, de zon en de duisternis niet meegerekend…
De kinderen zitten zonder klacht van 11-
De secundary school,die afgelopen maandag meteen is begonnen, is een uitdaging, een kans, tot je hoort dat sommige meisjes dan in een gastgezin moeten wonen omdat de loopafstand niet te doen is en ze daar vaak verkracht of misbruikt worden in het gastgezin. Veiligheid vinden Marieke en ik zouden een eerste prioriteit moeten hebben als je de verantwoordelijkheid van scholing op je neemt….
De temperatuur, de andere voeding, het moeilijk kunnen eten met hongerige ogen om je heen, en weten dat de mensen vandaag, morgen, volgend jaar en wie weet hoelang nog wachten, zonder te weten of te kunnen hopen waarop, dat maakt dat je vaak de neiging voelt weg te willen kijken, even geen ellende, niet meer die vragende ogen, niet weten waar te beginnen …
Tot je kijkt naar Gladys, haar enthousiasme, de manier waarop haar volk naar haar opkijkt,hoe ze een van hen is gebleven, ze danst mee en luistert en heeft oog en een aanraking voor wie wil, ze zijn zó trots op haar.
In elke grotere plaats zijn vrouwenhuizen, waar vrouwen op verhaal kunnen komen, informatie kunnen krijgen, waar klachten kunnen worden ingediend. De huizen zijn door hen zelf opgeknapt en worden door vrouwen bemenst. In een van die huizen hangt onze foto van Moeder Aarde met het gouden gezicht. Het gouden gezicht zo vertelde Galdys hen staat voor de liefde die het zal winnen ….Maria heeft het begrepen net als Gladys ….
Gladys is geen heilige, maar een kwetsbare krachtige vrouw, we hebben haar gezien in zwakke en oneindig vermoeide momenten, dan nam ze de foto’s van de kinderen die haar kinderen zijn geworden (van o.a. haar 4 vermoorde broers en zussen in de oorlog) in haar tas of ze nam Blessing haar 10 maanden oude dochtertje op schoot en gaf haar leven met haar voeding
Gladys staat voor een moeilijke klus, die ze alleen kan verwezenlijken met steun, en niet alleen financiële steun van buitenaf. Ze moet af en toe op verhaal kunnen komen, nieuwe moed en energie en geloof verzamelen, en weer zeker weten dat alleen liefde overeind houdt
Wij hebben haar gezien, wij zijn door haar geraakt en we kunnen en willen niet meer wegzien. U hebt ons gezonden en die kracht hebben we gevoeld zeker in de afgelopen week en nu bij onze terugkomst, wij willen méégaan met de stroom die Gladys overeind houdt omdat we een beetje hebben ervaren dat die stroom de enige kan zijn voor iedereen.
Het is de stroom die ons wordt voorgehouden in de eerste
lezing: zij zullen zijn volk zijn en Hij zal alle tranen uit hun ogen afwissen.
Zie. Ik maak alles nieuw. Die stroom zal ook onze
gemeenschap hechter maken, we nodigen u uit mee te varen zonder te weten waar
we uitkomen, ook als het letterlijk om onze huid gaat! Amen