In
deze evangelielezing horen wij, dat Johannes de Doper plaats maakt voor Jezus
van Nazaret. Er zijn momenten van grote twijfel geweest bij Johannes en zijn
leerlingen, of Jezus inderdaad wel de Messias was. Jezus' optreden was immers
zo anders dan wat Johannes verwacht en aangekondigd had. Vandaag is die
twijfel weggenomen. Jezus, en geen ander, is de Messias; Jezus en geen ander
is de belichaming van God in onze wereld. Belangrijk is dat wij Hém kennen en
zíjn grondhouding tot de onze maken: wij willen immers in zijn voetspoor gaan.
Om
daar een vinger achter te krijgen, vertel ik het verhaal van de schrijfster
Michelle Chalfoun. Haar leven is één puinhoop, huwelijk op de klippen, drugs,
zwervend bestaan, emotioneel en physiek geknakt. Ze heeft geen vertrouwen meer
noch in zichzelf noch in anderen; ze walgt van zichzelf en schaamt zich voor haar
omgeving. Totdat ze op een gegeven moment, dankzij trouwe vriendinnen, besluit
om het normale leven weer op te pakken. Die bleven tegen haar zeggen:
Michelle, we gaan net zolang van jou houden tot jij weer van jezelf houdt. Ze
draagt haar boek op 'aan iedereen die van mij hield, toen ik niet van mezelf
hield'.
'We
gaan net zolang van jou houden totdat jij weer van jezelf kunt houden'. Deze
zin is zo kostbaar en passend, om de kern van de boodschap van Jezus te
begrijpen. Het geeft aan wat zijn grondhouding is; het geeft aan waarin Hij
verschilt van de Doper. Laten we eens proberen dat verschil scherp te krijgen.
We
leven in een tijd, waarin onheilsprofeten en doemdenkers bij velen gehoor
vinden met hun aanzegging van het einde van de wereld. De voortekenen - zeggen
ze - zijn immers aanwezig: denk maar aan natuurrampen als in Iran, terreuraanslagen
en oorlogen. Zo is het altijd geweest. Zó was het ook ten tijde van Johannes
de Doper. Johannes predikte de toorn van God; de grens is bereikt; Hij heeft de
wan in de hand om het kaf van het koren te scheiden; de bijl moet aan de
wortel; hij waarschuwt voor verschrikkingen als men zich niet bekeert.
Hoewel
Jezus van Nazaret de Doper eigenlijk best mocht om zijn radikaliteit, om zijn
scherpe aanvallen op afgodendienst, om zijn felle kritiek op de groten der
aarde en op de religieuze leiders en om zijn oproep tot bekering, heeft Hijzélf
toch een andere benadering om het Koninkrijk van God tot stand te brengen, de
zachte benadering.
Waarin
is Jezus dan zo anders dan Johannes? Jezus beantwoordt aan het profiel, dat
Jesaia tekent: Hij roept niet en schreeuwt niet op straat; Hij breekt het
geknakte riet niet en schopt niet tegen de zondaars maar eet juist met
tollenaars en prostituees; Hij veroordeelt het kwaad, jawel, maar schrijft
nooit mensen af.
Jezus
is anders dan Johannes: Terwijl Johannes zich richt op het kwaad en eist dat je
het éérst allemaal goed maakt, voordat je bij God mag horen, richt Jezus zich
op het goede in de mensen.
Terwijl
Johannes eist dat je je bekeert als voorbereiding op de komst van God,
aanvaardt Jezus jou als mens ondanks je fouten en zonden. Bij Jezus mag je zijn
wie je bent, ook al ben je niet volmaakt. Hij ziet, door alles heen, het goede
in jou en houdt van jou, ook al mankeert er nog van alles aan je.
Mensen
kunnen nog zo geknakt zijn en geen vertrouwen meer hebben, noch in zichzelf
noch in anderen, door zíjn houding geeft Jezus die mensen weer vertrouwen. Zíjn
houding tov. hen doet mensen weer overeind komen, weer opstaan, weer verrijzen.
Hij roept het goede in mensen op.
Ja, in
die houding van Jezus openbaart zich de kern van het evangelie, van de blijde
boodschap. Gods liefde is onvoorwaardelijk. Hij/Zij vraagt niet eerst
bekering; zijn liefde bewérkt juist bekering en opstanding; God bemint mensen
die in de fout gaan; de zonde hindert zijn liefde niet. Hij/Zij is de eerste in
liefde.
Het is
die God, die Jezus hier op aarde present stelt. Met Jezus is God's
menslievendheid hier op aarde verschenen. Zo gaat Jezus, beeld van God bij
uitstek, naar mensen. Hij gaat zóveel en zólang van mensen houden, tot zij van
zichzelf houden en weer heel zijn.
Is dat
ook niet wat echte vriendschap doet, zoals in het verhaal van Michelle: 'Wij
zullen zoveel en zolang van jou houden, tot jij weer van jezelf houdt?'
Is
dat niet wat liefde van ouders doet? Er is al liefde voor hun kind, lang voor
het geboren wordt, lang voor het kind hen kan toelachen of een woord spreken,
lang voor het kind hun liefde kan beantwoorden. Maar ook als een kind opgroeit,
zal het bij ouders voelen: 'Ik mag er zijn zoals ik ben, zelfs met mijn fouten
en tekorten.' Goede ouders zullen hun kind geen onmogelijke idealen opleggen;
bij hen zal het kind mogen zijn, ook al is het niet volmaakt. Ze houden zoveel
en zolang van hun kind, tot het van zichzelf houdt.
Is dat
niet wat een echte parochiegemeenschap als de Andreas poogt te doen? Wij zijn
toch als gemeenschap geroepen om ook ‘dienaar van God’ te zijn, zíjn instrument
om die andere wereld te verwezenlijken. Wij zullen ons die houding van Hem
eigen maken in onze relaties naar elkaar. Wij zullen, zoals Hij, niet ophouden
het recht bekend te maken. Wij zullen niet schreeuwen op straat. Wij zullen het
geknakte riet niet breken en de kwijnende vlaspit niet doven; ja werkelijk,
wij zullen recht brengen. Wij zullen - zoals Hij - niet ophouden het goede in
anderen te zien en zodoende hen tot recht te laten komen.
Oog-hebben
voor het goede in de ander, liefde voor de ander als persoon ondanks zijn/haar fouten
zal de ander doen verrijzen, zal het Rijk van God dichterbij brengen. Dat is
de grondhouding van Jezus van Nazareth; het hele evangelieverhaal spreekt van
die houding. Wij worden uitgenodigd/uitgedaagd om Hem daarin te volgen, om
vandaag-de-dag in de wereld waarin wij leven van Hem te getuigen, zó om te gaan
met mensen.